„Rewolucyjne poglądy” na ząbkowicki zamek i nagrobek księcia w kościele

10 Zobacz galerię

Kilka miesięcy temu nakładem wydawnictwa ATUT z Wrocławia ukazała się  książka o najwybitniejszym przedstawicielu czeskiego rodu Podiebradów na Śląsku - Karolu I. Tytuł pracy: "Monety, Zamek, Nagrobek - Książę Karol I z Podiebradów (1476 - 1536), między dziedzictwem przodków a dokonaniami potomków".

fot. zamek ząbkowicki  wg F.B.Wernera (ok. 1750)

Książka ma charakter pracy naukowej i składa się z pięciu tekstów - studiów, przygotowanych  przez pięciu autorów: Bogusława Czechowicza, Borysa Paszkiewicza i  Artura Kwaśniewskiego oraz dwóch badaczy czeskich: Radka Fukali i Martina Sandera.    

Dwa teksty dotyczą bezpośrednio tematyki ząbkowickiej w czasach Karola I. Pierwszy to opracowanie na temat nagrobka księcia w kościele pw. św. Anny, pióra znanego historyka sztuki, znawcy sztuki renesansu na Śląsku - dr hab. Bogusława Czechowicza. Drugi, autorstwa architekta dr Artura Kwaśniewskiego, pracownika Politechniki Wrocławskiej, dotyczy zamku ząbkowickiego. Zarówno pierwszy jak i drugi wnoszą wręcz „rewolucyjne poglądy”  jeśli chodzi o wiedzę o tych obiektach. Artykuł Bogusława Czechowicza, który jest również redaktorem całego dzieła, po raz pierwszy w sposób naukowy ocenia wartość artystyczną nagrobka, zaliczając go do jednego z najcenniejszych przykładów sztuki sepulkralnej z pogranicza gotyku i renesansu na Śląsku. Artur Kwaśniewski, autor studium o ząbkowickim zamku, podobnie jak Bogusław Czechowicz, dokonał całkowitego przewartościowania wiedzy historycznej,  architektonicznej i artystycznej na temat tego obiektu. Obaj autorzy formułują również zalecenia, jakie powinny przyświecać przy prowadzaniu prac rewitalizacyjnych przy tych obiektach.

Ukazanie się tej szczególnej pracy zbiegło się z 480 rocznicą śmierci i 540 rocznicą urodzin księcia Karola I, najwybitniejszego władcy w dziejach Ząbkowic. Sądzę, że ukazanie się tej książki powinno stać się podstawą przy prowadzeniu prac rewitalizacyjnych przy ruinach zamku ząbkowickiego jak i przy nagrobku, który nadal czeka na swoje „pięć minut”. Myślę także, że w przyszłym roku powinno się urządzić w Ząbkowicach Śląskich konferencję naukową na temat życia i roli księcia Karola I Podiebradowicza w historii Zabkowic, z udziałem autorów tej niezwykłej pracy. Książka „Monety, Zamek, Nagrobek” powinna też znaleźć się w bibliotekach publicznych i szkolnych powiatu ząbkowickiego jako lektura obowiązkowa, bowiem takiej pracy w historii naszej ząbkowickiej ziemi jeszcze nie było. 

Jerzy Organiściak